Nie ma się co oszukiwać. Większość dzieci, mniej lub bardziej emocjonalnie przeżyje rozstanie z rodzicami i adaptację w nowym miejscu. Także dla rodziców, którzy jak dotąd byli jedynymi i najważniejszymi opiekunami dla swojego dziecka, stresem jest to, iż muszą swoje ukochane maleństwo pozostawić w nieznanym miejscu. Zarówno rodzic jak i dziecko w tym szczególnym czasie mogą odczuwać takie uczucia jak smutek, tęsknota czy lęk i uczuć tych nie należy wypierać czy im zaprzeczać. Są one naturalną reakcją pojawiającą się w pierwszej fazie adaptacji. Dlatego przyjmijmy, że ich wystąpienie musimy zaakceptować i stopniowo przejść przez ten czas, który prawdopodobnie wkrótce dostarczy nam o wiele przyjemniejszych emocji.

U większości dzieci okres ten trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. O jego rzeczywistej długości decyduje wiele czynników, jak dojrzałość emocjonalna konkretnego dziecka, sposób, w jaki do tej pory funkcjonowało, jak również postawa rodziców w tym początkowym okresie. Wcześniejsze wizyty w przedszkolu, zapoznanie się z salą, Panią wychowawczynią i zabawkami na pewno są pomocne, jednak jak pokazuje doświadczenie, nawet dzieci, które uczestniczyły w tzw. „dniach adaptacyjnych” nie zawsze bezboleśnie przechodzą rozłąkę z rodzicami w dalszej perspektywie. Czasem zdarza się płacz po dwóch, nawet trzech tygodniach pobytu w przedszkolu.

Warunkiem pozytywnej adaptacji przedszkolnej przede wszystkim jest ugruntowanie się w dziecku przekonania, że rodzic nie odchodzi na zawsze, że wróci po niego, pomimo, iż akurat w tym momencie fizycznie nie jest przy nim obecny. Prędzej czy później, w wyniku codziennych doświadczeń, dziecko zauważy tę zależność, więc po prostu trzeba uzbroić się w cierpliwość. Jak każde trudne doświadczenie przez które się przejdzie, także i to, zdobyte w trakcie adaptacji do przedszkola, ma dużą wartość – uodparnia emocjonalnie, wzmacnia w dziecku poczucie wiary w siebie i otwiera mu drogę do dalszego rozwoju.

Jest ona równie ważna, ponieważ dziecko wyczuwa emocje mamy i taty i jeżeli my będziemy zachowywać się nerwowo, to ten stan udzieli się naszemu dziecku. Dlatego niezwykle ważne jest nasze podejście i sposób w jaki przeżywamy rozłąkę z naszym dzieckiem. Nasza optymistyczna postawa na pewno pozwoli dziecku poczuć się pewniej. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że rozłąka i tak kiedyś musi nastąpić. Jeżeli jesteśmy przekonani, że dobrze robimy (bo najlepiej znamy nasze dziecko) to nie możemy nagle, w chwili kryzysu, zmienić decyzji i już po pierwszym dniu zrezygnować z przedszkola, bo trudno jest patrzeć na płacz dziecka. Płacz jest normalną reakcją na zmianę i rozstanie. Często dziecko płacze przy samym rozstaniu, testując naszą wytrzymałość, jednak gdy znajdzie się na sali, wśród innych dzieci i zobaczy tyle ciekawych zabawek, płacz szybko mija. Jego zainteresowanie nowym otoczeniem pozwala mu zapomnieć na jakiś czas o tym, co jeszcze przed chwilą działo się w szatni. Później zaczynają się zajęcia, posiłki i inne kolejne czynności, które absorbują uwagę dziecka i tak stopniowo, dzień po dniu, stają się dla niego rutyną, do której się przyzwyczaja.

• Rodzice muszą być pewni swojej decyzji o posłaniu dziecka do przedszkola. W obecności dziecka nie powinni poddawać w wątpliwość tego, czy dobrze czy źle robią. Dziecko momentalnie wyczuje nasze wahanie, co z pewnością nie pomoże mu w adaptacji.
• Mów pozytywnie o przedszkolu, ale nie idealizuj go zanadto. Przedstaw je jako przyjemne miejsce, w którym będzie spotykał się z rówieśnikami i uczył mnóstwa nowych rzeczy.
• Opowiedz dziecku o tym jak sam chodziłeś do przedszkola w dzieciństwie. Co wspominasz najmilej?
• Jeśli to możliwe, rozsądnym pomysłem, jest odprowadzanie dziecka w tych pierwszych dniach przez tatę z uwagi na mniejszą dozę emocjonalności, która często towarzyszy relacji z matką.
• Pozwól dziecku zabrać do przedszkola ukochanego misia lub inną zabawkę. Dzięki temu nie będzie się czuło osamotnione.
• Nie przedłużaj pożegnań i nie roztkliwiaj się przy dziecku.
• Nie zabieraj dziecka do domu, kiedy płacze przy rozstaniu. Jeśli zrobisz to chociaż raz, będzie wiedziało, że łzami można wszystko wymusić.
• Początkowo odbieraj dziecko wcześniej i stopniowo wydłużaj jego pobyt.
• Zapewniaj dziecko, że wrócisz po niego, podając porę przybycia, np. po obiedzie. Niezwykle istotne jest spełnianie tych umów od samego początku. To budzi zaufanie i dziecku łatwiej rozstać się z rodzicem, który każdorazowo przychodzi po niego w ustalonym czasie.
• Jeśli to możliwe przez początkowy okres nie przychodź po dziecko jako ostatni. 
• Zadbaj o wygodne ubranie dziecka. Pozostaw w szafce w szatni dodatkowe ubrania na zmianę.
• Nie zmuszaj dziecka  do  tego by  zawsze  od razu opowiadało o tym, co wydarzyło się w przedszkolu. Z czasem maluch sam zacznie opowiadać o swoich przeżyciach.
• Warto nawiązać kontakt z wychowawcą grupy. Nauczyciel chętnie poinformuje rodzica o tym, jak dziecko zjadało posiłek, jak się zachowywało, jak radzi sobie podczas zabaw z rówieśnikami.                      
• W żadnym wypadku nie straszmy dziecka przedszkolem, stosując ostrzeżenia typu: „Jak nie będziesz mnie słuchał, to w przedszkolu Cię nauczą” itp.
• nastaw się pozytywnie – zarażaj dziecko optymizmem,
• nie miej wyrzutów sumienia, że „zostawiasz” dziecko,
• pamiętaj, że płacz jest normalną reakcją na zmianę i rozstanie, często nie trwa tak długo jak nam się wydaje,
• nie poddawaj się po kilku pierwszych, „płaczliwych” dniach – trudne emocje w tych dniach są naturalne i trzeba je zaakceptować,
• zaufaj wychowawcom przedszkolnym, którzy są specjalistami w swoim fachu,
• skup się na korzyściach, które dzięki przedszkolu zyska Twoje dziecko
• weź pod uwagę fakt, że rozłąka i tak kiedyś nastąpi – dziecko pójdzie do szkoły, a przygotowanie do niej zdobywa właśnie w przedszkolu.
• Pamiętaj! Każda zmiana daje szansę na rozwój. Zdobyte w przedszkolu doświadczenia są jedyne w swoim rodzaju. Grupa przedszkolna daje możliwość poznania podstawowych zasad życia w społeczności. Zasady obowiązujące w kontaktach z ludźmi musi poznać każdy i przedszkole bardzo się w tym przydaje.
  
  

Marta Cygan, psycholog, zespół Akademii Zdrowego Przedszkolaka

UMIEJĘTNOŚCI DZIECKA 3-LETNIEGO

 

I. OGÓLNY ROZWÓJ RUCHOWY

SPRAWNOŚĆ RUCHOWA
DZIECKO:

       sprawnie porusza się po sali, ruchy dziecka są skoordynowane, sprawne;

       potrafi przez moment stać na jednej nodze, potrafi schodzić i wychodzić po schodach, ruchy naprzemienne;

       przyjmuje prawidłową pozycję: w siadach, w siedzeniu, chodzeniu, bieganiu;

       bierze udział w zabawach i zajęciach ruchowych z uwzględnieniem rożnych ruchów całego ciała w tym kończyn górnych;

       reaguje na sygnał dźwiękowych ruchem ciała;

SAMODZIELNOŚĆ:
DZIECKO:

       samodzielnie korzysta z toalety (zgłasza potrzeby fizjologiczne);

       wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne (mycia i wycierania rąk, mycia twarzy);

       prawidłowo posługuje się łyżką i kubkiem;

       spożywa posiłek przy stole starając się

       potrafi korzystać z chusteczki higienicznej;

       podejmuje próby samodzielnego ubierania się/rozbierania wybranych części garderoby: butów, pantofli, spodni, czapek;

SPRAWNOŚĆ MANUALNA
DZIECKO:

       podczas rysowania prawidłowo trzyma kredkę, ołówek rysuje obrazki na tematy dowolne lub zaproponowane;

       rysuje zamknięte koło, rysuje głowonogi;

       tworzy kilkuelementowe kompozycje;

       poprawnie nakleja elementy w jedną całość;

       buduje wieżę z 4-8 elementów;

       podejmuje próby wycinania nożyczkami;

       nawleka korale na sznurek

 

II. ROZWÓJ UMYSŁOWY

DOJRZAŁOŚĆ SPOŁECZNA:
DZIECKO:

       Zna swoje imię i nazwisko, zna imiona kolegów, wie, gdzie mieszka;

       Swobodnie wyraża swoje myśli, przeżycia, spostrzeżenia;

       Uczestniczy w rozmowach prowadzonych przez N. w grupie, rozumie i wykonuje proste polecenia N.;

       Bawi się chętnie z rówieśnikami, bezkonfliktowo;

       Potrafi bawić się samodzielnie dłuższy czas;

POSŁUGIWANIE SIĘ MOWĄ
DZIECKO:

       Rozróżnia i nazywa kolory podstawowe,

       Słucha krótkich opowiadań, wierszy, piosenek na bliskie tematy (uczy się na pamięć wierszy, potrafi zaśpiewać piosenkę);

       Uczestniczy aktywnie w zabawach ruchowych ze śpiewem;

       Rozumie niektóre przymiotniki, np. zimny, duży;

       Używa zaimków, ja, moje, twoje;

       Zadaje wiele pytań;

       Wypowiada trzy wyrazowe zdania w mowie dziecięcej

       Podejmuje proste zabawy tematyczne;

PERCEPCJA WZROKOWA I SŁUCHOWA
DZIECKO:

       Buduje pociąg z trzech klocków według wzoru;

       Układa elementy według wielkości;

       Dobiera dwa jednakowe obrazki;

       Składa obrazek pocięty na trzy części;

       Dostrzega cztery szczegóły różniące dwa obrazki;

       Odpowiada na proste pytania dotyczące wysłuchanego utworu;

UMIEJĘTNOŚCI MATEMATYCZNEJ:
DZIECKO:

       Posługuje się określeniami odnoszącymi się do kierunków w przestrzeni(na, pod, za, przed, w);

       Klasyfikuje przedmioty ze względu na ich wspólną cechę: przeznaczenie, wielkość, kolor;

       Stosuje określenia w zabawach manipulacyjnych: duży- mały, długi- krótki;

       Porównuje liczebność zbiorów i stosuje określenia: dużo, mało, tyle samo - („na oko”);

       Potrafi poprawnie policzyć minimum trzy przedmioty;

       Rozróżnia figury geometryczne( koło, kwadrat);

POZNANIE PRZYRODY:
DZIECKO:

       Rozumie konieczność ubierania się odpowiednio do pogody;

       Dostrzega zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym, związane z porami roku;

       Nazywa zwierzęta domowe i leśne;

       Nazywa poznane rośliny( owoce, warzywa);

 

III. ROZWÓJ EMOCJONALNY

DZIECKO:

       Łatwo rozstaje się z rodzicami;

       Ufnie, bezpośrednio odnosi się do N., podporządkowuje się jej poleceniom;

       Używa form grzecznościowych i uprzejmie zachowuje się w stosunku do innych;

       Łatwo nawiązuje kontakty z rówieśnikami;

       Podejmuje zgodna zabawę, w sposób prawidłowy korzysta z zabawek i odkłada je na miejsce;

       Włącza się w pomoc w przygotowywaniu przyborów i pomocy do zajęć;

       Wspólnie z N. dba o porządek w sali;

       Dzieli się swoimi przeżyciami z przedszkola z rodzicami;